FATİH’TEKİ TARİHİ ÇEŞMEYİ SARI KIRMIZIYA BOYADILAR
– FATİH’teki Tersanenin Sadrazamı tarafından yaptırılan 200 yıllık Salih Paşa Çeşmesi, Galatasaray’ın şampiyonluğu sonrası sarı ve kırmızı renklere boyandı. Sanat Tarihi Uzmanı Hayri Fehmi Yılmaz, “Kültür varlıklarına müdahale etmeden, heyecanımızı farklı bir şekilde ifade etmemiz gerekiyor” dedi.
Unkapanı Mahallesi’nde bulunan ve Tersane Sadrazamı tarafından yaptırılan 200 yıllık Salih Paşa Çeşmesi’nin bir bölümü sarı ve kırmızı renklere boyandı. Galatasaray taraftarı olduğu iddia edilen bir grup da çeşmenin bulunduğu sokağın kaldırımlarını ve aydınlatma direklerini sarı-kırmızıya boyadı. Bu arada cadde üzerindeki tarihi çeşmenin bir bölümünün sarı ve kırmızı renklere boyandığı belirtildi. Sosyal medyada gelen tepki üzerine kırmızı renk önce sarıya ardından beyaz boyaya boyandı.
“HAMİDİYE VE TERKOS ÇEŞMEMİZİN SUYU”
Yıllardır çeşmenin bulunduğu sokakta yaşadığını belirten Kamber Hüseyin Aydın, “Çeşmemizden önce Hamidiye suyu sonra Terkos suyu akardı, şimdi iptal oldu. Burası çerçeve çizdi. Kaldırımları da. Doğru mu yanlış mı yaptılar bilmiyorum ama kaldırımları güzelleştirdiler.”
Tarihi Salih Paşa Camii’nin 21 yaşındaki imamı Niyazi Şekerci, “Geçmişte ben karşı çıkmasam da beton atılmıştı. Bunlar yanlış.” Fanatikler Pazar günü burada resim yaptı. Kaldırımları da boyadılar. Biz onaylamıyoruz. Daha önce itiraz etmeme rağmen buraya beton atılmasıyla ilgili bir olay olmuştu. Burada seyyar satıcı bir abimiz vardı, buraya beton attı. Burada bir oluk vardı, kapattı. Ancak camimizin şadırvanı yıkıldı” dedi.
“OLAY BOYUNCA BU OLDU” Sanat Tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz, Salih Paşa Çeşmesi’nin ilçenin simgesi olduğunu belirtti. Yılmaz, “Tatsız bir olayla gündeme geldi. Bir yandan bu muhtemelen olumlu bir şey. İstanbullular İbn-i Meddas Salih Paşa Camii’ni, bu şirin şadırvanı, bu küçük meydanı ve Hz. sokak dokusu çünkü burası istanbul ahşabın en iyi korunduğu caddelerden biri maalesef bazen çok heyecanlanınca ne yapacağımızı bilemiyoruz o an bizi güzel gösterecek bir şeyler yapabiliyoruz Böyle bir şehrin ya da semtin simgesi olan, o semte adını veren bir bina ile “Takım renklerine boyanmak iyi bir şey değil. En azından gündeme geldi. Muhtemelen çeşme daha uygun bakım alacaktır. Adını verdiği semtte daha iyi bir imajla İstanbulluların gündemine gelecek” dedi.
Sanat Tarihçisi Yılmaz, “Tabi ki yetkililer hızla gerekli işlemleri yapıyorlar. Söylemekte fayda var. Çok güzel bir çeşme burası, burada hayır yazısını görebilirsiniz. Ayna taşı, musluk olması lazımdı. Aşağıda da çeşme var.” Eski fotoğraflarda kısmen görülen bir yalak var artık yok.Burada da bir kot var.Bu yüzden çeşmeyi toprağa gömülü olarak görüyoruz. Bu şekilde yapılacak yeni bir düzenleme ile muhtemelen mahalleye daha sağlıklı hizmet verecektir.Ancak bu şekilde kültür varlıklarımıza müdahale etmemeliyiz.Kültür varlıkları hepimizin ortak mirası, insanlığın ortak mirasıdır. Biliyorsunuz bir çeşmeye bu şekilde davranmamak lazım. Kültür varlıklarına müdahale etmeden heyecanlarımızı farklı bir biçimde yaşatmamız lazım. Ama en azından İstanbul’un bu keyifli köşesine bakın.
“BU ÇEŞME OSMANLI TARZI KLASİK BİR MAHALLESİDİR” Sanat Tarihçisi Yılmaz, “Aslında burası İstanbul’un güzel bir köşesi, semt Salih Paşa olarak biliniyor. Arkamızda güzel bir mescit var. Ancak yaklaşık bir asır sonra bir çeşme daha yapılmış. arkasında küçük bir meydan oluşturan bu alana yapılmıştır.Bu çeşme klasik Osmanlı üslubunda bir mahalle çeşmesidir.Bu nedenle Salih Paşa’nın adıyla anılmaya başlanmıştır.Arkadaki camiye bile bu çeşmenin adı verilmiştir. İstanbul’un tarihi dokusunu en iyi korumuş caddelerinden biridir.Tabii ki bu çeşme o tarih boyunca bir çok kez onarım görmüş ve günümüze kadar gelmiştir.Ne yazık ki zemin biraz yükseldiği için kısmen dereye gömülmüştür. eski yalak, ayna taşı kırılmış ama 20.yy başında 1912-1913 İstanbul’da yapılan tamir kitabesi hala duruyor.Aslında Salih Paşa’nın çeşmesini bir hayırsevere tamir ettiren Zeynep Hanım adında bir İstanbullu. 20. yüzyılın başında muhtemelen bu semtte yaşamış. Çeşme bu haliyle günümüze kadar ulaşmıştır. Muhtemelen eski fotoğraflarda görünen ahşap bir saçağı vardır. Hiçbiri kalmadı” dedi.
Sanat Tarihçisi Yılmaz, “Farkındalık yaratmak gerekiyor. Kültür varlıklarının zenginliğiyle övünen bir toplumuz elbette. Ancak eğitim sistemimizde bunları anlatan hiçbir şey yok. Zengin kültürel mirası paylaşmıyoruz.” eğitim sistemimizde gençlerimizle asla paylaşmayız çocuklarımızla o zaman o bilincin oluşumu zayıflar ama yinede şükredelim bak bu tarz müdahaleler toplumda önemli bir tepki ile karşılandı işte herkes alıyor “Biliyorsunuz burası İstanbul’un yaşayan köşelerinden biri, bence bu örnekte İstanbullular en azından kültürel mirasına sahip çıkmışlar. Bunun devam edeceğini umuyoruz. İnşallah daha iyi bir müdahale ile çeşme İstanbullulara daha güzel görünecek şekilde hazırlanacak” diye konuştu.
Tepkilerin ardından çeşmenin sarı ve kırmızıya boyanan kısmı önce sarıya sonra beyaza boyandı. Fatih Belediyesi’nden herhangi bir açıklama yapılmadı.
